Wanneer ben je als vrouw eigenlijk te oud – en wie bepaalt dat?

Ze zei het achteloos, bijna met een glimlach: “Ik ben inmiddels te oud om echt nog mee te tellen.” Ze is 52.

Hoogopgeleid, scherp, betrokken. Maar op haar werk worden de strategische projecten aan jongere collega’s gegeven, op sociale media ziet ze vooral succesvolle dertigers, en in campagnes voor ‘vitaliteit op het werk’ figureren vrouwen die eruitzien alsof ze net afgestudeerd zijn. Ze is niet zielig, niet onzeker. Ze is gewoon niet meer zichtbaar.

Wanneer is een vrouw ‘te oud’?

Deze vraag is op zichzelf al veelzeggend. Mannen worden ouder, vrouwen lijken te verouderen. Terwijl ouder worden voor mannen vaak gepaard gaat met status en invloed — denk aan de ‘grijze eminentie’ — geldt voor vrouwen juist het tegenovergestelde: na een zekere leeftijd lijkt hun maatschappelijke relevantie af te nemen.

Dat is geen gevoel, maar een structureel patroon. In 2022 bracht het Sociaal en Cultureel Planbureau een rapport uit over de positie van oudere vrouwen op de arbeidsmarkt. Conclusie: vrouwen boven de 45 worden bij sollicitaties significant minder vaak uitgenodigd, óók als ze meer ervaring hebben dan jongere kandidaten. In besturen en raden van toezicht daalt de vertegenwoordiging van vrouwen naarmate de leeftijd stijgt. En in de media zijn vrouwen boven de vijftig nog altijd sterk ondervertegenwoordigd — behalve als het over overgangsklachten of zorgtaken gaat.

Een stille onderstroom van afschrijving

Wat hier speelt is geen individuele miskenning, maar een culturele logica van afschrijving. In onze economie is jong de standaard: fris, flexibel, techvaardig, schaalbaar. Leeftijd wordt dan een risico — een kostenpost, een afname van groeipotentieel. Maar bij vrouwen speelt er méér. Zij dragen vaker zorg voor kinderen én ouders, en nemen vaker loopbaanonderbrekingen. Hun cv’s zijn minder lineair — en dus, in een systeem dat ‘consistentie’ als de maat der dingen ziet, verdacht.

Toch is datzelfde systeem gebouwd op eenzijdige aannames. Want de productieve levensfase van vrouwen is langer dan ooit. De gemiddelde vrouw in Nederland is pas halverwege haar werkzame leven rond haar vijftigste. In termen van inzicht, oordeelsvermogen, leiderschapskwaliteit en levenswijsheid bevinden ze zich vaak juist op hun krachtigst.

Wat relevantie werkelijk is

De vraag is dus: wat verstaan we onder relevantie? In een cultuur waarin snelheid, zichtbaarheid en jonge energie worden beloond, dreigt alles wat trager, dieper of ervarener is, te verdwijnen uit beeld. Terwijl juist die kwaliteiten — nuance, veerkracht, relationeel vermogen — van onschatbare waarde zijn in een tijd van polarisatie, transitie en burn-out.

Onderzoek van McKinsey & Company laat zien dat teams met oudere vrouwelijke leiders gemiddeld beter presteren op lange termijnstrategie, empathisch leiderschap en cultuurverandering. En uit studies van onder meer de University of Exeter blijkt dat vrouwen na de menopauze juist psychologisch weerbaarder, doelgerichter en onafhankelijker opereren dan daarvoor.

Er is dus geen ‘verlies van relevantie’ — er is een gebrek aan een nieuw vocabulaire om de waarde van deze levensfase te benoemen.

Bij Vrouwenpad zie ik de keerzijde

Als wandelcoach ontmoet ik vrouwen die zijn vastgelopen. Niet omdat ze zijn opgebrand, maar omdat ze onzichtbaar zijn geworden. Voor hun werkgever, hun gezin, soms ook voor zichzelf. Tijdens het wandelen ontstaat er ruimte om vragen te stellen die binnen muren moeilijk te verdragen zijn: Wat wil ik? Waar word ik nog warm van? Mag ik iets opnieuw beginnen?

Wat ik steeds zie: zodra vrouwen zichzelf weer serieus nemen — hun ervaring, hun stem, hun verlangen — verandert hun loop, letterlijk. Het tempo wordt steviger. De adem dieper. De rug rechter. Niet omdat ze ‘weer meedoen’, maar omdat ze niet langer proberen te voldoen.

De waarde ligt niet achter je. Hij ligt in hoe je je verhoudt tot wat komt.

Wie bepaalt dat?

Wie bepaalt wanneer je als vrouw te oud bent?

Wie bepaalt wanneer je niet meer gezien hoeft te worden?

Wie zegt dat impact en schoonheid en scherpte alleen voorbehouden zijn aan vrouwen onder de veertig?

We weten het antwoord al: niemand bepaalt dat — tenzij je het zelf gelooft.

En dan is het geen leeftijd die je klein houdt, maar een verhaal dat je mag herschrijven.

Vond je dit artikel waardevol?

Deel het gerust. Misschien leest iemand die zich net afvroeg of ze nog meetelt.

Ze hoeft geen antwoord te krijgen — alleen te voelen dat ze niet de enige is.